Главна страница

Добре дојдовте на Википедија

слободната енциклопедија што може секој да ја уредува
имаме 101.733 статии на македонски јазик

Избрана статија за оваа седмица

Торинско платно — ленено платно со слика на еден човек за кој се претпоставува дека е Исус Христос, кој се чини дека бил физички трауматизиран при распетието. Таа се чува во кралската капела на катедралата „Св. Јован Крстител“ во Торино, Италија. Се верува дека тоа e крпата со која било обвиткано телото на Исус за време на неговиот погреб.

Сликата на платното е повеќе видлива кога е сликана во негатив одошто во природните бои. Негативната фотографија на сликите од платното била за прв пат проучена вечерта на 28 мај 1898 година кога ја сликал аматерскиот фотограф Секондо Пија. Тој добил дозвола да го слика платното додека било објавено за јавноста во Катедралата во Торино. Според Пија, само што не го пуштил апаратот од раце кога ја видел сликата со човечко лице на неа.

Платното е предмет на интензивна расправа помеѓу научниците, верниците, историчарите и писателите за тоа од кога постои платното, од каде потекнува и како е создаден ликот на самото платно. Од религиска гледна точка, во 1958 година Папата Пиј XII, заедно со Католичката црква, дека ликот е светото лице на Исус. Некои веруваат дека платното е покривката со која бил покриен Исус кога го поставиле во гробот. Скептиците сметаат дека ова платно е обична средновековна лажга, додека пак други тврдат дека ликот се создал по пат на природни хемиски реакции. (Дознајте повеќе...)

архива · наредни избрани статии · критериуми

Слика и снимка на денот
Хорскиот олтар на Улмската катедрала во Баден-Виртемберг, Германија.	Баракрола во фис-дур, оп. 60 од Фредерик Шопен во изведба на Олга Гуревич.
други избрани слики	други избрани снимки

Дали сте знаеле…

Занимливости од содржините на Википедија:

... дека Лахта-центарот во Санкт Петербург е највисока градба во Европа со 462 м?
... дека и покрај класичниот османлиски изглед, џамијата „Чамлиџа“ во Истанбул е изградена во 2019 година?
... дека руско-германската вселенска опсерваторија „Спектар-РГ“ се очекува да даде слика за 100.000 јата од галаксии?
... дека островот Калата во езерото Калиманци е дел од антички утврден град?
... дека половината сојузни држави на САД носат имиња добиени од домородните американски јазици?
... дека во Ресенско постојат барем 125 познати археолошки наоѓалишта?
... дека UY Штит, најголемата ѕвезда позната на астрономијата, е 3,7 милијарди пати поголема од нашето Сонце?
... дека вештачкото Владовско Езеро недалеку од градот Воден, Егејска Македонија, е дом на преку 250 видови птици?
... дека македонскиот народ во минатото галаксијата Андромеда ја нарекувал Гумно поради големата сличност на обликот?
... дека градот Белград во Албанија е основан во IV век п.н.е. од македонскиот цар Касандар под името Антипатреја во чест на татко му Антипатар?
... дека Аралското Езеро е сведено на поголема бара поради прекумерното користење на водата од реката Аму Дарја за наводнување на памучните полиња?
... дека древномакедонскиот Дервенски папирус најден кај селата Ајватово и Лагиново, Солунско, е најстариот зачуван ракопис во Европа и датира од времето на Филип II Македонски?
... дека стоболката (Spermophilus citellus) е така наречена поради народното верување дека лечи од сто болести?
... дека Јеловјане и Урвич во Горни Полог (Тетовско) се горански села, иако не се во областа Гора?
... дека римскиот пат Вија Егнација е наречен по нејзиниот градител — Гнеј Егнациј, проконзул на Македонија?
... дека историско-географската област Чеч се протега во Пиринска и Егејска Македонија, но дел од нејзиното население живее во Одринско, европска Турција?
... дека првото сметачко глувче е направено во 1964 г. како изум на американскиот инженер Даглас Енгелбарт?
... дека Русумскиот мост на реката Кагера го прешле дури 250 000 лица во рок од 24 часа, бегајќи во Танзанија од геноцидот во Руанда?
... дека целата Британска Индоокеанска Територија (аргипелагот Чагос) воопшто нема постојано население?
... дека стапчињата за јадење влегле во широка употреба дури за време на династијата Минг (XIV-XVII век), иако постоеле со илјадалетија?
... дека Општина Долнени има дури 184 познати археолошки наоѓалишта?
... дека споменикот „Валхала“ кај Регенсбург е здание во облик на антички храм кое ги чествува великаните од историјата на германските народи?
... дека во Македонија традиционално се користеле кирилични бројки наместо подоцна воведените арапски?
... дека Бања Банско е изградена од римскиот цар Каракала во III век?
... дека музејот Уфици во Фиренца еден од најстарите и најпосетуваните во светот?

aрхива · предложете факт

На денешен ден…

Денес е 2 август 2019 г.

Настани:

338 п.н.е.	Се одвива Битката кај Херонеја во која Филип II Македонски ја остварува својата најголема победа над здружените сили на Атина и Теба.
219 п.н.е.	Во текот на Втората пунска војна се одвива Битката кај Кана, каде картагинската војска, на чело со Ханибал, ја совладува бројно далеку помоќната римска војска.
1903	Почна Илинденското востание на македонскиот народ против османлиската власт, еден од најзначајните настани во историјата на македонскиот народ. За време на востанието се водеа битки кај селото Смилево, Демирхисарско, на Слива и на Мечкин Камен, Крушевско, кај Карабуница, Kичевско, кај селото Арменско, Леринско, во Рашанец и кај селото Чаништа, Mариовско.
1941	Месниот комитет на КПЈ за Битола во градот организира демонстрации во кои членовите на извикуваат „Да живее слобдна Македонија“. Со тоа е оневозможено окупаторот да го искористи празникот на македонскиот народ за сопствени цели.
1941	На бугарско-италијанската демаркациона линија карабињетите ги уапсиле членовите на месниот комитет на КПЈ за Тетово при нивното враќање од Скопје.
1942	Во селото Смилево (во кое во 1903 година е донесена одлука за одржување на Илинденското востание) битолско-преспанскиот партизански одред „Даме Груев“ ја запалил општинската зграда, архива и одржал митинг. Со оваа акција спречена е прославата на Илинден од страна на бугарскиот окупатор на која требало да присуствува бугарскиот министер за внатрешни работи.
1943	Во близина на селото Отешево одржан е проширен состанок на Централниот комитет на КПМ на кој се донесени одлуки за формирање на поголеми воени единици (батаљони и бригади), за започнување на припреми за свикување на АСНОМ, како и за формирање на повисоки органи на власта.
1944	Во манастирот Свети Прохор Пчински кај Куманово, во присуство на 122 преставници на македонскиот народ е одржано Првото заседание на Антифашистичкото собрание на Македонскиот народ (АСНОМ). Во согласност со одлуките на АВНОЈ, Македонија е потврдена како рамноправна федерална држава во рамките на ДФ Југославија. Притоа АСНОМ е конституиран како највисок законодавен и извршен орган на народната власт на чело со Методија Андонов - Ченто (на сликата), а македонскиот јазик е воведен како службен јазик.
1991	Во Скопје излезе првиот број на македонскиот дневен независен весник Република. Вториот број излезе на 8 септември 1991 година.

Родени:

1696	Махмуд I — отомански султан.
1876	Александар Белиќ — македонист и филолог.
1923	Ајк Вилијамс — американски боксер.
1924	Џејмс Болдвин — американски писател.
1926	Евдокија Фотева - Вера — македонска револуционерка.
1934	Александар Стојановиќ — македонски балетан.
1932	Питер О'Тул — ирски глумец.
1939	Вес Крејвен — американски филмски режисер, еден од татковците на современиот хорор-филм.
1940	Коле Мангов — македонски поет и публицист.
1942	Изабел Аљенде — чилеанска писателка.
1943	Љерка Тот - Наумова — македонски поет и преведувач.
1949	Беј Дао — кинески поет, добитник на Златниот венец на Струшките вечери на поезијата.
1952	Ален Жирес — француски фудбалер.
1957	Анхел Херера Вера — кубански боксер.
1965	Рефик Шабанаџовиќ — босански и југословенски фудбалер.
1968	Штефан Ефенберг — германски фудбалер.
1969	Фернандо Коуто — португалски фудбалер.
1976	Сем Вортингтон — австралиски глумец.
1989	Матео Трентин — италијански велосипедист.

Починале:

640	Северин — римски папа.
686	Јован V — римски папа.
1589	Анри III — крал на Франција.
1667	Франческо Боромини — истакнат италијански барокен архитект.
1788	Томас Гејнсборо — познат англиски портретист и пејзажист.
1911	Апостол Петков — македонски револуционер.
1921	Енрико Карузо — италијански тенор, еден од најголемите оперски пејачи во историјата.
1922	Александар Греам Бел — шкотски иноватор, изумител на телефонот.
1934	Паул фон Хинденбург — германски маршал и државник.
1944	Никола Кордоски — македонски партизан.
1962	Никола Киров Мајски — македонски писател.
1963	Ѓорѓи Абаџиев — македонски раскажувач.
1976	Фриц Ланг — австриски филмски режисер.
1996	Обдулио Варела — уругвајски фудбалер.
2009	Георги Василевски — македонски филмски критичар.

Празници:

	Македонија - Илинден, Ден на Републиката.
	Христијански празник на пророкот Св. Илија.

Што е Википедија?

Википедија е енциклопедија напишана преку соработка на многу од нејзините читатели. Таа е посебен вид на мрежно место, наречено вики, што го прави придонесот кон неа брз и лесен.

Сакате да помогнете?
Започнете со нашиот вовед!

Содржина и помош

почетен курс · помош · кратко упатство · превод на статија · вашата прва статија · селска чешма · викисредби · начела и напатствија · категориски индекс · избрана содржина · добри статии · нови статии · потребни статии

Тематски портали

Природни науки
астрономија · биологија · геологија · екологија · информатика · математика ·
логика · медицина · физика · хемија

Општествени науки
археологија · економија · историја · митологија · политика · право · психологија · социологија · филозофија

Географија
Европа · Јужна Америка · Азија · Африка · Северна Америка · Антарктик · Океанија

Технологија и применети науки
индустрија · семрежје · инженерство · земјоделство · општење · образование · транспорт

Уметност и култура
архитектура · мода · јазици · кулинарство · ликовна уметност · книжевност · музика · религија · спорт · драмска уметност · телевизија · филмска уметност

Други области

Селска чешма — Централниот форум за дискусија на Википедија, место каде што можете да поставувате прашања и да давате коментари.
Портал на заедницата — Проекти, ресурси и активности за сите кои сакаат да се вклучат во проектот.
На други јазици — Википедија е повеќејазичен проект - освен на македонски, Википедија е достапна и на 285 други јазици.

Збратимени проекти

Википедија е проект на фондацијата Викимедија — непрофитна организација, која опфаќа и други проекти:

	Ризница Складиште на слики, снимки и други мултимедијални содржини
	Викивести Вести со права за слободна употреба
	Викиречник Речник и лексикон
	Викицитат Збирка на цитати
	Викикниги Учебници и прирачници со права за слободна употреба
	Викиизвор Библиотека на дела со права за слободна употреба
	Викивидови Именик на видови
	Викиуниверзитет Материјали и активности за учење со права за слободна употреба
	Мета-вики Усогласување на проектот „Викимедија“
	Википодатоци База на слободни знаења
	Википатување Отворен туристички водич